Solunum Hızı Nedir?
Genellikle, dinlenme sırasında ölçülen ciğerleri havalandırma hızı, solunum hızı, ventilasyon oranı, nefes sıklığı, solunum frekansı, Rf veya kişinin bir dakika boyunca süren nefes sayısına solunum hızı denir. Tıbbi araştırmalar solunum hızı kronik sağlık şartlarının birlikte geliştiğini göstermektedir. Hızlanan solunum hızı ve solunum derinliğinin yitirilmesi ile ilişki kurabileceğimiz birçok rahatsızlık söz konusudur. Kanser hastaları, kistik fibroz, kalp hastalığı, astım, diyabet, KOAH ve birçok diğer koşullar ile artan solunum oranları ile ilgili bilimsel referanslar vardır.
Normal solunum hızı nedir?
Modern bilimin işaret ettiği normal solunum hızı yetişkinler için dinlenme anında dakikada 12 nefestir. Eskiden yetişkinler için normal kabul edilen solunum hızı dakikada 15-20 nefes, sağlıklı kişiler için çok yüksek kabul edilmektedir. Hasta solunum oranları, genellikle yaklaşık dakikada 20 nefes ya da daha yüksek sayıdadır. Birçok bilimsel araştırmada kanser hastaları ile solunum oranları arasındaki bağlantıyı gösterilmiştir. HIV-AIDS, kistik fibrozis gibi koşullarda genellikle solunum hızı dakikada 30 sayısının üzerindedir.
Sadece sayarak kendi solunum hızını tanımlayamazsınız. Bunu deney imlediğiniz anda nefesinizi gözlemlemeye başlamanın zihinsel rahatlamasına bağlı olarak nefesiniz sakinleşecek, derinleşecek ve solunum hızı düşecektir. Gözlemlediğiniz sayı normal bir anınıza göre çok düşük görünecek ve gerçeği yansıtmayacaktır. Doğru sayıyı bulmanız için farkında olmadığınız bir anda başka birinin nefesinizi saymasını istemelisiniz. Ya da duyarlı bir yaka mikrofonu ile gün içinde normal yaşamınızdaki nefes alış verişlerinizi kayıta alarak gerçek solunum hızınızı bulabilirsiniz. Siz uyurken bir başka kişiye bir dakika boyunca nefes sayısını saydırarak kendi solunum frekansınızı öğrenebilirsiniz. (Uyku sırasında solunum frekansı, uyanık dinlenme durumundaki ile aynıdır. Ancak solunum tidal volümü veya solunum kapasitesi farklı olabilir.
Yükselen solunum oranlarının etkileri nelerdir?
Daha yavaş ve daha kolay nefes (alt solunum oranları ile) hücreye taşınan oksijen miktarı artar. Dolayısı ile solunum üzerindeki yük kalkınca hücre oksijenasyonu yükselir.
Yeni doğan bebekler, küçük bebekler ve çocuklar için normal solunum hızı
Çocuk grupları
|
Yaşları
|
Normal solunum oranları
|
Yenidoğanlar ve bebekler
|
En fazla 6 aylık için
|
30-60 solunum / dk
|
Bebekler
|
6 ila 12 aylık
|
24-30 solunum / dk
|
Bebekler ve çocuklar
|
1 ile 5 yaşında
|
20-30 solunum / dk
|
Çocuklar
|
6 ila 12 yaşındaki
|
12-20 solunum / dk
|
Fizyolojik açıdan bakıldığında, her nefes verme sonrasında zaman tutarak vücuda oksijen testi yapılabilir. Sabah uyandığında dakikada 20 sayı üstünde solunum varsa, sağlık sorunları olması muhtemeldir.
Solunum hızı beyin ve tüm vücudun maksimum oksijen düzeyinin karşılanması için dinlenme halinde aotomatik veya bilinç dışı gerçekleştirilen dakikada en az 3-4 nefese karşılık gelir. Ideal nefes 3 dakika ortalamasında alınan dakika da 6 nefes olmalıdır.
mkartalll@yahoo.com
|